Անահիտ Ղազախեցյան․ բանաստեղծություններ

Ոչ թե դու,
այլ քո չլինելն է 
բանաստեղծություն դառնում
մատերիս տակ

*
Այս քամիներից,

Մոխրագույն տանիքներից,
(Որտեղ չենք էլ եղել),
Ու
Ճանապարհներից,
(Որոնցով վերադարձի փորձ ենք անում),
Այս դռներից,
Տներից ու բակերից անծանոթ,
(Որոնք քեզ հանդիպելու
Չստացված ու հուսահատ
Խաբկանքներ են),
Ծխախոտների ծայրերից,
Ծայրերի մարդկանցից,
Այն բոլոր հյուսիսափայլերից,
(Որոնք էդպես էլ չտեսանք),
Ու երազներից,
(Որոնցում ապրելը գերադասելի է
Առավել),
Այս բոլոր տների
Պատուհաններից,
(Ուր ճաղեր են անհամար
Ու մարդիկ՝ սովորական անցուդարձով),
Ու երկինքներից,
(Որոնցում աստղերը
Հեչ էլ անհաշվելի չեն),
Ու աստղերից,
(Որտեղից էլ ոչ ոք չի իջնում
Երկիր,
Որովհետեւ բոլորս հոգնել ենք փորձելուց),
Եւ այս բոլոր փորձերից,
(Որոնք քեզ
Մոտեցնում ու հեռացնում են առավել),
Եւ այս բոլոր երգերից,
(Որ ականջներումդ են,
Քո մեջ,
Մարմնիդ մեջ),

Այս բոլոր բառերից ու
Բանաստեղծություններից
Անդին
Կա՞ մի բան
Որ կկարողանա լինել
Քո մասին։

*

Միշտ եղիր
Դաղձով թեյի
Բույրը, որ անցնում է մարմնով
Թռչունը, որ դուրս չի գալիս
ներսից,
Դերանունը, որ ամենասիրելին է դառնում,
Միշտ եղիր հոմանիշը
Փշաքաղվելու,
Մնա բառերի կողքին,
Որ այնքան են բառ,
Որ երբեք չեն ասվում ոչ ոքի։
Եղիր
Ոնց որ բոլոր մնացողները.
Որ գնալու տեղ չեն փնտրում։
Եղիր առաջին,
Երկրորդ,
Երրորդ ու իններորդ միտքը
Երբ բացում եմ աչքերս,
Երբ քայլում եմ տուն,
Երբ լաց եմ լինում՝
Ինչ-որ տեղ՝
Բազմոցին կծկված։
Եղիր երեկինքը՝
Երեկոյի կապույտում,
Եւ գույնն իմ
Ամեն տեղ փնտրած։
Եւ տողը եղիր՝
Առաջին,
Երկրորդ,
Երրորդ,
Նախաբանն ու
Վերջակետը
Օրվա
Հավիտյանս հավիտենից
Ամէն։

 *

Ես չեմ գրի քո մասին
այլևս ոչ մի բանաստեղծություն՝
կարճ,
երկար,
ազատ,
հանգավոր,
սևով,
կապույտով,
մատիտով,
որովհետև դու չսկսված
չես շարունակվել իմ մեջ
ու մնացել ես այդտեղ՝
ոչ առաջ գալով,
ոչ գնալով ետ:
Ինձ այլևս ոչ ոք
չի բռնի մտքի վրա՝
քո նման,
քո գույն,
քո մասին,
քո պես:
Քեզ չի հիշեցնելու
ոչ մի ֆիլմ,
փողոց,
գիրք,
նշան ու մականուն:
Ես գուցե մոռանամ աղոթել
քեզ համար
ու քեզ:
Երևի կրճատեմ,
անվանդ դիմաց գիծ դնեմ՝
ու քեզ տեղավորեմ «մոռացում» բառի
իմացածս ու չիմացածս
բոլոր թարգմանություններում,
որովհետև դու ի սկզբանե միայն բառ էիր,
բանաստեղծություն
ու վերջ:
Երևի քեզ թողնեմ
փակագծերում ու ծրարներում
նամակներիս
ու հազար լեզվով ասեմ հաջողություն՝
առանց ցտեսության իմաստի:
Գուցե վերջակետ դնեմ՝
թողնելով քեզ այստեղ
անվարտ,
թանաքոտ,
առանց հետգրության՝
քեզ հետ,
քեզանով,
քեզ համար,
ու գուցե՝
հանուն քեզ:

*

անտիթե

հայր նրանց,
որ այստեղ չես,
իսկ երկնքում լինելդ
ոչինչ չի մեղմացնում,
քանզի դու նրանց էստեղ ես պետք,
եթե դառը ճշմարտությունն ես նախընտրում,
ուրեմն իմացիր՝
սուրբ չէ այլևս անունը քո,
քանզի այստեղ
քեզ
30 արծաթով ուրացողներ միշտ կգտնվեն։
քո արքայությունն անհասկանալի է,
անկատարվելի, անիմանալի, ուստի
խնդրում եմ,
եկ հրաժարվիր կամքդ տարածելուց,
քանզի մեր այտերը փոխադարձ
ապտակներից կարմրել են վաղուց
և որովհետև ոսկե կանոնը պարզապես
ոսկե կանոն է մնացել։
եւ դու հաստատ իրավունք ունես
չթողնելու իրենց պարտքերը։

*

Տուն դարձիր իմ մարմնի, հոգու համար
Ու կտրիր մազերս քո ուզածով,
Հետեւիր, որ շուտ քնեմ,
Ու Սարամագո կարդամ ի վերջո։
Ինձ համար նարինջներ մաքրիր,
Ասա, որ մեջքս ուղիղ նստեմ,
Էլ երբեք չկարդամ «փսիխոզ 4:48»-ը
Ու մազերս կանաչ չներկեմ։

Տուն դարձիր հիշողություններիս համար՝ երկհարկանի, բաց պատշգամբով — նրանք շատ են։
Սովորեցրու՝ մարդիկ ոնց են ապրում առանց անցած թռիչքների,
Մեկ էլ՝ գերմաներեն։

Եղիր նա, ով կփրկի ի չարէ
Ու խոսելիս կնայի աչքերի մեջ ուղիղ,
Պատմիր՝ ինչպես է որ ապրվել է այսքան օրեր մինչեւ քեզ,
Ու ուղղակի եղիր։

Հետո հիշեցրու անընդհատ,
Կրկնիր դանդաղ, մի քանի լեզվով, որ կարելի
է
ապրել
Առանց ամենահարազատների
Ու մեկ էլ — երբ պատուհանդ
Օվկիանոսի վրա չի բացվում։