Մարգարետ Ասլանյան. Ամնեզիա

Մարգարետ Ասլանյան (1990 Երևան)

1
Ողջ ամիս անձրևեց Երևանում:
Սև անձրևանոցներով մարդիկ
չոր աչքերով հատում էին 
թացությունը քաղաքի`
չփնտրելով լաց ավաններում մենության:
Չինական կրկես էր ժամանել քաղաք:
Ամենատխուրը ետնաբեմի վանդակներն էին`
անկարեկից հայացքների
փառունակ վկայումով:
Հետո ամայությունը դեղին օձի պես
դանդաղ փաթաթվեց օրերի ողկույզներին
և թախիծները թռչող ափսեի պես 
կայծակեցին երկինքը`
աչքերիս մեջ թողնելով 
փոշիացող լույսի հետագիծը:
Դու երբեք չեկար: Ես չխնդրեցի:
Մեր միջև ճաք տված հավատի պատին
հարևանները կառուցեցին աստղադիտարան:
Պատահում էր` նոյեմբերի պաղարյուն գիշերներին
ես վեր էի թռչում լացից Մերկուրիի
և մթության մեջ խարխափող ափով
շոշափում ճակատիս սառը քրտինքը,
որ մեկուսացումն էր իմ:
Ապակիներն արտասվում էին տրտմությունը աշնան,
փակուղված կուչ էին գալիս շենքերը,
մոխրագույն բեռնատարները կանոնավոր բարձում էին
բառերին լերդացած անձկությունը՝
տերևաթափված անկյուններում փողոցների,
և տանում էին իմ բակից վերջին հիշողությունը քո մասին:
Պատերը փլվում էին պողպատե հպարտությանս: Ես լաց չէի լինում:
Մի գիշեր հայելիները կոտրվեցին ու ամեն բան ավարտվեց:
- Վերարկուդ հին է,-ասաց մայրս՝ խաղաղ հայացքը սահեցնելով
մաշված գրպաններին, որ լի էին  
երջանկության մասին ժանգոտ խոստումներով:
Ես ցրված հարդարեցի մազերս ու դուրս եկա փողոց՝
շնչելով լռությունների խոնավությունն ու անփույթ թափ տալով
սրտիս դարսված հուսահատության դարավոր փոշին:
Մարդիկ ափսոսանքով ճանապարհում էին 
քաղաքն անժամկետ կախարդած չինական կրկեսը:
Ես հայացքով տեղավորեցի շրջիկ մեքենայի մեջ սիրտս՝ ծաղրածու:
Լուսացույցի տակ ծանոթ ոտնաձայներով մի տղամարդ
աչքերիս մեջ փորձեց շոշափել սիրտս:
Զարմանալի կարմիր էին ձեռքերը նրա,
երակներին՝ փշրված ափսեն Մերկուրիի:
Նա մի օր սպանել էր ինձ: Ես այլևս չէի հիշում անունը նրա:

***

2 
Առաջին ձյունը արծաթեց տանիքները քաղաքի:
Սահնակները սլանում էին նրբանցքներով լռության,
որ փաթիլվում էր ծանրորեն փակված դռներին:
Հարևան բակում մի աղջիկ էր ինքնասպան եղել՝
այլևս չդիմանալով կեղեքող սպասումների քաղցկեղին:
Ես ամեն օր պատուհանից տեսնում էի նրա փոքրիկ որդուն,
ով թափուր փողոցում սառույցներին բոբիկ կանգնած
ուտում էր աշխարհին դարսված ձյունը
ու ոչ մի կերպ չէր կարողանում հանգցնել իր մեջ
որբության ահեղ կրակը...
Ես հիմա այլևս երբեք չեմ կարող պատմել,
թե որքան էի սիրում քեզ,
ճիշտ այնպես, ինչպես երբեք չեմ կարողացել բացատրել
ձեռքերիս տարօրինակ ցուրտն այն մարդկանց, 
ովքեր սարսափել են տափաստաններից հյուսիսի:
Ամեն ինչ մի օր անցնում է ջրի հատակ,
ոչինչ չի կրկնվում եզրին:
Ես ամեն գիշեր լսում եմ 
փետրվարի ճռռացող դռնով կամացուկ հեռացող 
կարոտների խեղդված ձայնը,
ես լվանում եմ դուռս՝ 
մատնահետքերից ուրվականների,
չորացած թիթեռների դիերին ներկում առաստաղս
և երազում եմ ամռանը մեկնել Սինգապուր:
- Ես քեզ սիրում եմ,-լսվում է լսափողում ձայնն այն տղամարդու,
ում անունն այդպես էլ ոչ մի կերպ չեմ կարողանում հիշել,
- Դուք շփոթվել եք,- պատասխանում եմ ես՝
դատարկելով մուգ թախծաջրերի դույլը,
- ծաղրածու սրտով աղջիկը վաղուց այստեղ չի ապրում,
ասում են՝ ոչ մի գիշեր դուրս չի եկել տանից,
բայց չի վերադարձել:
Դուռը թակում են:Բացում եմ անշտապ:
Մուտքին փոքրիկ տղան է՝ ափերում թարմ ձյուն.
-Կլինե՞ս մայրս,-հարցնում է անեզր թախիծներով:
Նայում եմ դատարկված իմ տան պատերին
ու կուլ տալիս ձյունը՝ ջուր դարձած ափերում նրա...


***

3

Մարում են լույսերը քաղաքի: Երեկոն արյունող վերք է:
Քամին երդիկներով բերում է արձագանքը 
եկեղեցու զանգերի:
Լռության ռապսոդիան դանդաղ լցվում է իմ մեջ՝
հոգեվարքով գոյություն ունեցող ամենի:
Երևի շատ տխուր է մի օր արթնանալ հեռավոր քարանձավում
ու չհիշել լուսաբացի երակներին թողած սպիների դժբախտ պատահարը
կամ ողբերգությունը չվրիպած փամփուշտների:
Երևի տխուր է, շատ տխուր տեսնել Աստծուն՝  
փշալարերին լռելիս ու չմոտենալ...

***

4
Ես անցնում եմ թիթեղյա ցավի անապատով 
և կարմիր զգեստս մեղմ օրորվում է 
հպանցիկ քամու տաք համբույրներից:
Արդեն ամառ է: Մազերիս մեջ ծաղկել են 
անարցունք մորմոքների ճերմակ կամելիաները:
Ես դադարել եմ սիրել անշշուկ երգը ջրահարսի:
Զնդանված պատերին իմ հիշողության 
ձգվում են մամուռները հրաժեշտի:
Ես ժայռացել եմ:
Գիշերն արթնանում եմ աղմուկից գնացքների
ու տարածության մեջ կորցնում երազների սահքը:
Պատուհանիս տակ մի տխուր մեղեդի 
ճանկռում է լսողությունս
ու թանաքոտ թախիծները կախվում են 
թարթիչներիս անտառներից:
Փայտահատը կացնահարում է անունդ:
Ինձ անծանոթ է վանկերից թափվող արյան շշուկը.
ես հիմա ապրում եմ կոկորդում...

***

5
Կոպերիս իջնում է պատարագի ճերմակ գիշերը:
Ճայերի ճիչը գրկում է անշնչացած մարմինը ծովի:
Քամին տարուբերում է հիշողության կանաչ վարագույրը:
Լռության երակին պսպղում է հողագույն սպին.
երևի ես սիրել եմ ինչ-որ մեկին...